Bycie świadkiem wypadku wiąże się z niemałym stresem, jednak w takich chwilach należy zachować zimną krew, aby udzielić jak najsprawniejszej pomocy osobie poszkodowanej. Co istotne, wypadek na motocyklu może prowadzić do odmiennych urazów dla motocyklisty, dlatego warto poznać podstawowe zasady tego, jak powinna być udzielana pierwsza pomoc jako świadek w zależności od stanu poszkodowanego. Dowiedz się więcej, aby w razie wystąpienia takiej sytuacji zaoferować swą pomoc – możemy w ten sposób wesprzeć kogoś w szybszym dochodzeniu do pełni sił bądź wręcz uratować mu życie.

Wypadek na motocyklu – pierwsza pomoc jako świadek

Polskie prawo nakłada na świadków sytuacji zagrażającej ludzkiemu zdrowiu bądź życiu obowiązek niezwłocznego podjęcia czynności ratunkowych oraz poinformowania o tym ratunkowych służb. Wskazuje na to kodeks karny, który przywołuje karę do 3 lat pozbawienia wolności, jeśli nie udzielimy pomocy. Należy przy tym zaznaczyć, że artykuł kodeksu podkreśla, że świadek jest zwolniony ze wspomnianej odpowiedzialności karnej, o ile udzielenie pomocy wiązałoby się z doznaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu bądź narażałoby jego lub inne osoby na niebezpieczeństwo utraty życia.

Podstawowa zasada udzielania pierwszej pomocy: nie szkodzić

Jedna z naczelnych zasad w medycynie brzmi: primum non nocere, czyli po pierwsze nie szkodzić. Należy się nią kierować podczas udzielania pierwszej pomocy – w jaki sposób? Przytoczona zasada odwołuje się do powinności zadbania o bezpieczeństwo swoje, poszkodowanego oraz osób w pobliżu. Zanim jeszcze udzielimy pomocy przy wypadku, należy głośno zawołać o pomoc, aby dana osoba zadzwoniła pod numer ratunkowy, podczas gdy my przejdziemy do procedury udzielania pomocy poszkodowanemu. Wtedy powinniśmy ocenić sytuację i przeanalizować otoczenie, żeby móc usunąć wszelkie zagrożenia. I dopiero po dokonaniu tych wszystkich kroków możemy przejść do czynności ratunkowych.

Wypadek na motocyklu – jak udzielić pierwszej pomocy?

Wypadek na motocyklu może spowodować poważne urazy. Właśnie dlatego motocyklista potrzebuje natychmiastowej pomocy udzielonej prawidłowo w przeciągu pierwszych kilku minut po wypadku. Postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami, aby zapewnić odpowiednią opiekę osobie poszkodowanej w wypadku motocyklowym.

Zabezpieczenie miejsca

Jeśli sami kierowaliśmy pojazdem, będąc świadkiem wypadku na motocyklu, zanim ruszymy do udzielania pomocy należy zaparkować nasz pojazd, żeby ostrzegał on innych uczestników ruchu drogowego o zaistniałym zdarzeniu, a także włączyć światła awaryjne. Wtedy też powinniśmy ocenić, czy miejsce wypadku jest bezpieczne – przeanalizować, ilu jest poszkodowanych i co będzie potrzebne, aby im pomóc. Niezbędne jest też zastanowienie się, co będzie niezbędne do zabezpieczenia miejsca. Należy również założyć kamizelkę odblaskową, a także rozłożyć trójkąty ostrzegawcze. Konieczne jest zajęcie się samym motocyklem, na którym doszło do wypadku. Jeśli jest to bezpieczne, należy podejść do jednośladu i wyłączyć zapłon. Co więcej, powinniśmy sprawdzić, czy z pojazdu nie wyciekają żadne płyny.

Należy dołożyć wszelkich starań, aby zabezpieczenie miejsca wypadku przebiegło jak najszybciej. Jeśli to możliwe, powinniśmy zaangażować w to wszystkie osoby, które znajdują się na miejscu zdarzenia, a nie są potrzebne przy osobach poszkodowanych.

Wezwanie pomocy

Kiedy określimy liczbę oraz stan osób poszkodowanych, należy wezwać pomoc. Jeśli dookoła nas znajdują się inni świadkowie, musimy zwrócić się do nich, abyśmy mogli przejść do udzielania pomocy, podczas gdy oni wezwą służby ratunkowe. Powinniśmy przy tym pamiętać, żeby wskazać na konkretną osobę, odwołując się do jej cechy charakterystycznej – np. ubioru. Jeśli zwrócimy się do ogółu obecnych dookoła ludzi, wystąpi tutaj zjawisko rozproszonej odpowiedzialności: jednostka będzie postrzegała siebie jako część dużej grupy osób mogących podjąć działanie, przez co jej poczucie obowiązku i osobistego zaangażowania znacząco osłabnie… i w efekcie nikt nie wykona naszego polecenia.

Dzwoniąc pod numer alarmowy 112, należy podać następujące informacje:

  • miejsce zdarzenia: numer słupka na drodze i charakterystyczne punkty,
  • opis zdarzenia: co się stało,
  • ilość oraz stan osób poszkodowanych,
  • jakie czynności ratunkowe zostały wykonane,
  • czy istnieją zagrożenia,
  • nasze dane.

Co ważne, nie należy przerywać rozmowy, jeśli nie zadecyduje o tym dyspozytor!

Ocena stanu osoby poszkodowanej

Aby ocenić stan osoby poszkodowanej, należy potrząsnąć ją delikatnie za ramiona i głośno zapytać: Czy Pan/i mnie słyszy? Co się stało? Czy wszystko w porządku?. Kolejne czynności zależą od tego, czy poszkodowany jest przytomny.

Co zrobić, jeśli osoba poszkodowana reaguje?

Jeśli osoba poszkodowana jest przytomna oraz reaguje, powinniśmy zapytać o wszelkie istotne informacje związane z jej stanem zdrowia: zapytać o to, jak się czuje, nawiązać do możliwych uczuleń i chorób, a także dopytać o przyjmowane leki. Wymienione informacje mogą okazać się bezcenne dla ratowników medycznych, dlatego najlepiej je zapisać, o ile mamy taką możliwość. Po tym krótkim wywiadzie należy przejść do podjęcia kolejnych kroków, w zależności czy mamy do czynienia z drobnymi ranami, krwawieniem czy podejrzeniem złamania lub zwichnięcia – procedura pomocy w tych przypadkach została opisana w dalszej części wpisu.

Co zrobić, jeśli osoba poszkodowana nie reaguje?

Jeśli osoba poszkodowana nie reaguje, niezbędne jest udrożnienie jej dróg oddechowych – dokonujemy tego poprzez odchylenie jej głowy i poszukanie prawidłowego oddechu przy pomocy trzech zmysłów: wzroku, dotyku oraz słuchu. Gdy oddech jest prawidłowy, powinniśmy ułożyć poszkodowanego w bezpiecznej pozycji i czekać na pomoc. Konieczne jest przy tym regularne sprawdzanie oddechu!

A co jeśli osoba poszkodowana w wypadku motocyklowym nie oddycha? Powinniśmy odchylić jej głowę do tyłu – w przypadku, gdy wciąż nie wyczuwamy oddechu, niezbędne jest rozpoczęcie wykonywania sztucznego oddechu. 

W sytuacji, kiedy nie słyszymy bicia serca, konieczna jest niezwłoczna reanimacja. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa polega na powtarzaniu schematu czynności, które obejmują: 30 uciśnięć klatki piersiowej z częstotliwością 100 razy na minutę, na głębokość około 5 cm oraz 2 wdechy. Robimy to do momentu, w którym osoba poszkodowana odzyska oddech bądź przybędą służby ratunkowe.

Wypadek na motocyklu – o tym pamiętaj

Wypadek na motocyklu może się wiązać z mniejszymi bądź znacznie większymi obrażeniami. W zależności od stanu osoby poszkodowanej, jako świadek wypadku podejmujemy odmienne czynności.

Niewielka rana i zadrapania

Jeśli osoba poszkodowana jest przytomna i nie zagraża jej niebezpieczeństwo, w przypadku pojawienia się niewielkich ran czy zadrapań należy je oczyścić, zdezynfekować oraz założyć opatrunek. Warto przy tym pamiętać, że brak objawów innych urazów nie oznacza, że poszkodowanemu nic więcej nie dolega – szok w wyniku wypadku motocyklowego sprawia, że niektóre sygnały mogą pozostać ukryte, dlatego nie należy zostawiać tej osoby samej i w zależności od sytuacji udać się do placówki medycznej bądź wezwać pomoc.

Krwawiąca rana

Jeśli w wypadku motocyklowym brało udział kilka osób, w pierwszej kolejności należy udzielić pomocy tym, których życie jest zagrożone – to osoby nieprzytomne, u których nie występuje oddech czy bicie serca oraz te, u których wystąpił krwotok. W przypadku krwotoku należy niezwłocznie zatamować krwawienie przy pomocy miejscowego ucisku i nałożenia opatrunku uciskowego. Aby to uczynić, należy przykryć ranę jałowym opatrunkiem lub czystym ubraniem, a następnie zabandażować całość. Jeśli krwawienie nie ustaje, niezbędne jest nałożenie kolejnej warstwy i ponowne zabandażowanie – co istotne, nie powinniśmy przy tym usuwać poprzedniej warstwy opatrunku. Co więcej, w przypadku, gdy w ciele poszkodowanego znajduje się ciało obce, nie należy próbować go usuwać.

Podejrzenie złamania lub zwichnięcia

Jeśli podejrzewamy złamanie lub zwichnięcie, ale nie jesteśmy pewni, do którego z urazów doszło, należy działać zgodnie z procedurą przeznaczoną dla złamań. Osobę poszkodowaną należy wtedy ułożyć w pozycji bezpiecznej, a następnie unieruchomić miejsce w okolicy urazu – dla złamań są to dwa sąsiednie stawy. Nie należy przy tym nastawiać ani złamań, ani zwichnięć, nawet jeśli uraz sprawił, że kończyna przyjęła nienaturalną pozycję. Ponadto, przy złamaniu otwartym należy opatrzyć ranę za pomocą czystego ubrania czy jałowego opatrunku, ale nie wolno wciskać odłamków kostnych do środka!

Wypadek na motocyklu – czy zdejmować kask osoby poszkodowanej?

W przypadku wypadku motocyklowego osoba poszkodowana prawdopodobnie będzie miała na sobie kask – możemy się wtedy zastanawiać, czy należy go zdjąć. Pamiętajmy: kask motocyklowy zdejmujemy tylko wtedy, kiedy jest to konieczne, czyli w przypadku braku oddechu u poszkodowanego, kiedy niezbędne jest przeprowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, a budowa kasku to uniemożliwia.

Nie ściągamy kasku wtedy, kiedy motocyklista jest przytomny i reaguje – pomocy udzielamy poprzez podtrzymywanie kasku do chwili przybycia służb ratunkowych. Jeśli motocyklista jest nieprzytomny, jednak wciąż oddycha, należy ocenić oddech: położyć rękę na jego klatce piersiowej i odliczyć do dziesięciu. W tym czasie powinniśmy wyczuć co najmniej dwa oddechy. Co więcej, nie powinniśmy ściągać kasku, jeśli jesteśmy sami na miejscu zdarzenia oraz nie mamy nikogo do pomocy. Wiele zależy też od rodzaju kasku – nie ściągamy kasków szczękowych i kasków typu jet, gdyż pozwalają one na przeprowadzenie resuscytacji nawet wtedy, kiedy kask znajduje się na głowie osoby poszkodowanej.

Jeśli jednak zdjęcie kasku jest konieczne, należy postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami:

  1. Należy zachować ostrożność w związku z potencjalnymi urazami głowy, szyi czy kręgosłupa.
  2. Najlepiej, aby kask zdejmowały dwie osoby: jedna powinna klęknąć za głową poszkodowanego i stabilizować kask, trzymając go oburącz, podczas gdy druga musi klęknąć obok motocyklisty, aby podnieść szybkę kasku i zdjąć okulary, aby następnie odpiąć pasek pod brodą.
  3. Osoba, która odpinała pasek powinna wsunąć ręce w okolice barku osoby poszkodowanej, aby chwycić żuchwę – ma to na celu stabilizację kręgosłupa szyjnego.
  4. Osoba klęcząca za głową motocyklisty powinna ostrożnie zdjąć kask – niezbędne jest przy tym ominięcie nosa oraz uszu, jak i zadbanie, aby nie wykonywać ruchów na boki.

Po zdjęciu kasku ważne jest, aby ustabilizować głowę motocyklisty, a następnie udrożnić jego drogi oddechowe oraz przejść do wykonywania resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

Każdy motocyklista przed rozpoczęciem przejażdżki na swym jednośladzie powinien pamiętać o zapewnieniu wszelkich środków ostrożności – ważne jest ubranie odzieży ochronnej, wytrzymałych butów oraz odpowiedni kask. Podczas podróży nie można natomiast zapominać o zasadach bezpiecznej jazdy.

Więcej o zasadach bezpieczeństwa podczas poruszania się jednośladem w mieście znajdziesz w naszym artykule: Jazda motocyklem w mieście - 7 dobrych praktyk.

Niestety nawet przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa wypadki się zdarzają, dlatego powinniśmy się zapoznać z podstawowymi czynnościami, jakie należy podjąć, jeśli jesteśmy świadkami wypadku motocyklowego. Znaczenie pierwszej pomocy udzielonej jeszcze przed przybyciem służb ratunkowych jest wręcz nieocenione.