Pierwsza pomoc motocykliście wiąże się z zapewnieniem osobie poszkodowanej opieki aż do chwili przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego. Zakres czynności różni się zarówno w zależności od okoliczności, jak i stanu osoby poszkodowanej. Zdecydowanie warto znać podstawy pierwszej pomocy, abyśmy jako świadek wypadku mogli udzielić niezbędnego wsparcia. W tym artykule przedstawiamy kluczowe informacje związane z udzielaniem pierwszej pomocy motocykliście.
Pierwsza pomoc motocykliście – podstawowe informacje
Świadkowie sytuacji zagrażającej zdrowiu lub życiu drugiej osoby mają obowiązek niezwłocznego podjęcia ratunkowych czynności i powiadomienia o tym służb ratunkowych – wskazują na to obowiązujące w Polsce regulacje prawne, takie jak Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz Kodeks Karny. Nieudzielenie pomocy grozi karą pozbawienia wolności do 3 lat. Co jednak istotne, jesteśmy zwolnieni z takiej odpowiedzialności, jeśli udzielenie pomocy wiązałoby się z narażeniem siebie bądź innych osób na ciężki uszczerbek na zdrowiu lub utratę życia.
Udzielając pierwszej pomocy zarówno motocykliście, jak i innym osobom poszkodowanym, musimy kierować się najważniejszą zasadą: nie szkodzić. Nagłe przypadki wymagają od nas zadbania o bezpieczeństwo nasze, poszkodowanych oraz pozostałych osób znajdujących się w pobliżu. Chociaż wiążą się z tym niemałe emocje, powinniśmy zachować zimną krew. Przed przystąpieniem do udzielania pomocy wskazane jest przy tym zawołanie kogoś do pomocy, ocena sytuacji i zbadanie terytorium, aby następnie usunąć wszelkie zagrożenia. I dopiero wtedy przystąpić do udzielania pierwszej pomocy.
Pierwsza pomoc motocykliście – jak pomóc?
Wypadek na motocyklu może wiązać się z różnymi urazami u kierowcy, dlatego powinniśmy się zapoznać z zasadami postępowania w zależności od stanu osoby poszkodowanej. Niekiedy wskutek wypadku może dojść do poważnych obrażeń, dlatego konieczne jest natychmiastowe podjęcie działania, aby uratować życie kierowcy lub pomóc mu szybciej powrócić do zdrowia. Kluczowe jest udzielenie pomocy w przeciągu pierwszych minut po zdarzeniu. Poniżej przedstawiamy kluczowe informacje w zakresie udzielania pomocy.
Troska o własne bezpieczeństwo
Naczelna zasada w medycynie brzmi primum non nocere, co można przetłumaczyć jako po pierwsze nie szkodzić. Jeśli zauważymy, że na przemierzanej przez nas trasie doszło do wypadku, nie powinniśmy wykonywać nagłych manewrów i gwałtownie się zatrzymywać. Udzielenie pomocy będzie możliwe tylko wtedy, gdy sami będziemy bezpieczni – dynamiczne manewry mogą doprowadzić do kolejnego incydentu na drodze.
Kiedy się zatrzymamy, powinniśmy zadbać o bezpieczeństwo nasze, osób poszkodowanych oraz znajdujących się w pobliżu. Niezbędne jest głośne zawołanie o pomoc i wyznaczenie osoby, która skontaktuje się z służbami ratunkowymi – co istotne, konieczne jest zwrócenie się do konkretnej osoby. Wtedy możemy przystąpić do oceny sytuacji oraz analizy otoczenia, co pozwoli nam przystąpić do kolejnego kroku: eliminacji zagrożeń.
Zabezpieczenie miejsca
Niezbędne jest poinformowanie pozostałych uczestników ruchu drogowego o wypadku. Jest to bardzo ważne, gdyż zza zakrętu może nagle wyjechać rozpędzony pojazd, doprowadzając do kolejnego incydentu – z tego powodu należy zaparkować jednoślad w taki sposób, aby ostrzegał innych kierowców o wypadku, jak i włączyć awaryjne światła oraz rozstawić trójkąt ostrzegawczy. Powinniśmy postawić go w taki sposób, aby zatrzymał ruch na drodze, ale jednocześnie nie utrudniał służbom ratunkowym dojazdu do miejsca wypadku. Co więcej, wskazane jest założenie kamizelki odblaskowej.
Sprawdzenie stanu motocykla
Warto pamiętać również o sprawdzeniu stanu motocykla, który brał udział w wypadku. Jeśli jest to bezpieczne, należy wyłączyć zapłon i sprawdzić, czy z pojazdu nie wyciekają płyny mogące zagrozić osobom poszkodowanym. Zabezpieczenie miejsca wypadku powinno się przy tym odbyć jak najszybciej, aby móc prędko udzielić pomocy uczestnikom wypadku – należy do tego zaangażować wszystkie osoby obecne na miejscu zdarzenia, które nie są w danej chwili potrzebne przy ofiarach.
Wyznaczenie osoby do wezwania pomocy
Po zabezpieczeniu miejsca wypadku oraz sprawdzeniu stanu pojazdu, należy określić liczbę i stan poszkodowanych osób – wtedy można wezwać pomoc. Co istotne, jeśli w pobliżu znajdują się również inni świadkowie, powinniśmy się do nich zwrócić – kiedy oni będą wzywać służby ratunkowe, my zajmiemy się udzielaniem pierwszej pomocy.
Należy pamiętać, że wskazując osobę do wezwania służb ratunkowych, niezbędne jest wyznaczenie konkretnej osoby. Warto przy tym odwołać się do jej charakterystycznej cechy, wspominając przykładowo o ubiorze czy fryzurze. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że ktoś wykona nasze polecenie i zadzwoni na numer alarmowy – w innym wypadku istnieje ryzyko, iż uczestnicy tłumu będą oczekiwać na rozpoczęcie działania przez kogoś innego i w efekcie cała procedura zajmie więcej czasu.
Wezwanie pomocy
Kiedy dzwonimy pod numer alarmowy 112 lub 999, niezbędne jest podanie informacji o miejscu zdarzenia – powinniśmy podać numer słupka na drodze oraz wszelkie charakterystyczne punkty. Następnie należy opisać całe zdarzenie, wskazać ilość oraz stan osób poszkodowanych, a także podać informacje o dotychczas podjętych działaniach. Co więcej, powinniśmy wskazać, czy istnieją jakieś zagrożenia oraz przekazać nasze dane. Wzywając pomoc, powinniśmy pamiętać, że o zakończeniu rozmowy decyduje dyspozytor!
Ocena stanu motocyklisty
Pierwsza pomoc motocykliście wymaga od nas dokonania oceny jego stanu. W tym celu powinniśmy delikatnie potrząsnąć go za ramiona oraz głośno zadać pytania, takie jak: Czy Pan/i mnie słyszy? Czy wszystko w porządku? Co się stało?. Działania podjęte na kolejnych etapach uzależnione są od tego, czy motocyklista jest przytomny, czy może nie odpowiada.
Należy przy tym podkreślić, że udzielając pierwszej pomocy motocykliście powinniśmy pamiętać o własnym bezpieczeństwie. Konieczne jest stosowanie środków ochrony osobistej, które znajdują się w motocyklowej apteczce – należy wykorzystać maseczkę do resuscytacji, a także rękawiczki jednorazowe. A jeśli nie posiadamy rękawiczek, powinniśmy poszukać alternatywy – jedną z możliwości są woreczki foliowe, jednak należy się upewnić, że nie ma w nich jakichkolwiek dziur.
Motocyklista jest przytomny – zasady postępowania
Kiedy motocyklista jest przytomny oraz reaguje na nasze pytania, należy postarać się zdobyć jak najwięcej informacji dotyczących jego stanu i samopoczucia, zapytać o problemy z oddychaniem, miejsca, w których odczuwa ból, a także dopytać o towarzyszące choroby czy uczulenia. Wiedza w tym zakresie będzie bezcenna dla zespołu ratownictwa medycznego. Co więcej, należy zapytać o ewentualnego pasażera – niekiedy inny uczestnik wypadku może leżeć w niewidocznym miejscu i potrzebować naszej pomocy.
Motocyklistę przytomnego, reagującego na nasze pytania, należy pozostawić w pozycji, w jakiej go znaleźliśmy. Konieczne jest przy tym upewnienie się, że nic mu w tym miejscu nie zagraża oraz sprawdzenie, czy nie posiada on uszkodzeń ciała. Należy także regularnie sprawdzać jego oddech!
Motocyklista nie reaguje – zasady postępowania
Jeśli osoba poszkodowana jest nieprzytomna, konieczne jest udrożnienie dróg oddechowych – jeśli pozycja motocyklisty to uniemożliwia, należy delikatnie przewrócić go na plecy przy pomocy innych osób. Podejrzenie uszkodzenia kręgosłupa wyklucza możliwość odchylenia głowy do tyłu – wtedy należy tylko unieść żuchwę.
Sprawdzenie, czy motocyklista oddycha odbywa się poprzez obserwowanie ruchu klatki piersiowej, słuchanie szmerów oddechów oraz kontrolowanie, czy oddech osoby poszkodowanej jest wyczuwalny na naszym policzku. Podczas 10 sekund powinniśmy zobaczyć, usłyszeć lub poczuć dwa pełne oddechy. Jeśli nie mamy w tej kwestii pewności, należy założyć, że motocyklista nie oddycha.
Brak oddechu wiąże się z koniecznością rozpoczęcia resuscytacji. W tym celu należy uklęknąć na wysokości klatki piersiowej motocyklisty, odsłonić klatkę piersiową poprzez delikatne rozpięcie kurtki i odsunięcie innych warstw ubrań. Wtedy powinniśmy usztywnić ramiona w łokciach i spleść palce dłoni, by rozpocząć uciski klatki piersiowej na wysokości mostka na głębokość 5 cm. Uciski należy wykonywać średnio dwa razy na sekundę, czyli 100-120 uciśnięć na minutę, co 30 uciśnięć wykonując dwa oddechy ratownicze. Konieczne jest wykonywanie tych czynności aż do przyjazdu służb ratunkowych lub momentu odzyskania samodzielnego oddechu przez osobę poszkodowaną.
Oczekiwanie na przyjazd ratowników medycznych
Oczekując na przyjazd służb ratowniczych, należy kontrolować stan osób poszkodowanych. Nie powinniśmy pozostawiać ich samych.
Pierwsza pomoc motocykliście – czy zdejmować kask motocyklowy?
Należy pamiętać, że kask motocyklowy powinniśmy zdjąć tylko wtedy, kiedy to konieczne – przy braku oddechu u motocyklisty, kiedy niezbędne jest przeprowadzenie resuscytacji, a kask to uniemożliwia. Jeśli osoba poszkodowana jest przytomna i reaguje, pierwsza pomoc motocykliście odbywa się poprzez podtrzymywanie kasku.
Pierwsza pomoc motocykliście – czy można ściągnąć kask w pojedynkę?
Jeśli jesteśmy jedynymi świadkami wypadku i w pobliżu nie znajduje się nikt, kto mógłby nam pomóc przy ściąganiu kasku, nie powinniśmy tego robić. Bezpieczne ściągnięcie odpowiednio dopasowanego kasku w pojedynkę, bez pomocy drugiej osoby, jest niemożliwe. Co jednak ważne, nie można jednocześnie zapomnieć, że ryzyko uszkodzenia kręgosłupa przy zdejmowaniu kasku stanowi mniejsze niebezpieczeństwo niż brak oddechu!
Pierwsza pomoc motocykliście – rodzaj kasku motocyklowego
Warto wspomnieć, że konieczność ściągania kasku nie występuje w przypadku modeli szczękowych czy kasków typu jet. Pozwalają one na przeprowadzenie resuscytacji nawet wtedy, gdy znajdują się na głowie motocyklisty.
Pierwsza pomoc motocykliście – ściąganie kasku krok po kroku
Aby ściągnąć kask motocyklowy, jedna osoba powinna klęknąć za głową motocyklisty i stabilizować kask poprzez trzymanie go oburącz. Druga osoba musi wtedy klęknąć obok osoby poszkodowanej, podnieść szybkę kasku, zdjąć okulary i odpiąć pasek pod brodą. Osoba odpinająca wspomniany pasek powinna wsunąć ręce w okolice barku motocyklisty i chwycić żuchwę, żeby ustabilizować kręgosłup szyjny. Wtedy osoba znajdująca się za głową motocyklisty może ostrożnie zdjąć kask, unikając ruchów na boki, omijając nos oraz uszy. Po zdjęciu kasku należy ustabilizować głowę osoby poszkodowanej, udrożnić jej drogi oddechowej i rozpocząć wykonywanie resuscytacji. Podczas całej procedury ściągania kasku motocyklowego konieczne jest zachowanie ostrożności z uwagi na potencjalne urazy kręgosłupa, szyi bądź głowy.
Jeśli podczas udzielania pierwszej pomocy motocykliście towarzyszą nam wątpliwości co do wykonywanych przez nas czynności, powinniśmy zwrócić się o pomoc do dyspozytora bądź innych świadków wypadku.